Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Nur Otan партиясының кезектен тыс ХХ құрылтайында сөз сөйлеген сөзінде мемлекеттік тілдің қолданылу аясын одан әрі кеңейтуге күш салынатынын айтты. Назарларыңыщға Ақордаға сілтеме жасай отырып Мемлекет басшысының сөйлеген сөзінің толық мәтінін ұсынамыз.
***
Аса мәртебелі Нұрсұлтан Әбішұлы!
Құрметті съезд делегаттары!
Партиямыздың ХХ съезі күрделі әрі маңызды кезеңде өткізіліп отыр.
Бұл – мемлекетіміздің қоғамдық-саяси өміріндегі айтулы оқиға.
Бүгінде Nur Otan партиясы ел тағдырына жауапты ең басты саяси күшке айналды.
Халқымыз бізге қашанда зор сенім артады.
Әсіресе, жаһандық дағдарыс кезінде ел аманатына ерекше көңіл бөлуіміз керек.
Бүкіл әлемге тараған пандемия Қазақстанға да оңай тиген жоқ.
Мемлекет азаматтардың денсаулығын қорғау үшін барлық қажетті шараларды қабылдады.
Партия тарапынан халыққа ұдайы қолдау көрсетіліп келеді.
Nur Otan белсенділері және еріктілері мұқтаж жандардан көмегін аяған жоқ.
Осындай нақты жұмыс пен шынайы жанашырлық береке-бірлігімізді арттыра түседі.
Қазақстан қазіргі ахуалға қарамастан стратегиялық даму мақсаттарын дәйекті түрде жүзеге асырады.
Бұл ретте, Елбасы саясатының сабақтастығын қамтамасыз ету – негізгі міндеттің бірі.
Мен биылғы Жолдауымда партияның қоғамдағы жетекші рөлі туралы айттым.
Біз реформаларды жүзеге асыру барысында Nur Otan-ның зор әлеуетіне сүйенетін боламыз.
Уважаемые делегаты и гости съезда!
Сегодня весь мир вступает в эпоху глобальных перемен.
Система международных отношений все больше погружается в состояние неопределенности и даже хаоса. Налицо кризис доверия.
Глубочайшая за последнее столетие рецессия отбросила мировую экономику на десятилетие назад.
Для восстановления прежних темпов роста и сбалансированного развития потребуются колоссальные усилия и время.
В результате многие страны оказались в критической ситуации.
Казахстан обладает достаточным запасом прочности, прежде всего, потому что у нас имеется четко разработанный план развития, который подкреплен финансовыми ресурсами.
Благодаря поддержке миллионов ответственных граждан мы смогли сохранить внутриполитическую стабильность, поддержать бизнес-сообщество и обеспечить выполнение всех социальных обязательств государства.
Решающую роль в этом сыграли традиционные ценности нашего народа – взаимопомощь, стойкость, сочувствие.
Мы все стали свидетелями неподдельной солидарности и массовой самоотверженности наших граждан во время пандемии.
Девиз «Біз біргеміз!» превратился в формулу казахстанского патриотизма.
В самые тяжелые дни распространения смертоносной пандемии мы действительно были вместе.
Партия и ее активисты сыграли неоценимую роль в единении народа.
Партия реальных дел, Nur Otan, практическими действиями подтвердила свое лидерство и готовность нести всю ответственность за будущее Казахстана.
Давно замечено, что в такие кризисные моменты открываются уникальные возможности и перед правящей партией, и перед Правительством, и перед всем обществом.
Чтобы использовать этот исторический шанс, нам необходимо предложить стране новую парадигму развития.
Здесь понадобятся усилия всех ветвей власти: Президента, Правительства и, конечно же, законодательной ветви.
Поэтому предстоящие выборы особенно важны для всего общества.
Нужно придать импульс системной модернизации, сформулированной Первым Президентом Нурсултаном Абишевичем Назарбаевым в Пяти институциональных реформах и Плане нации.
С этой же целью мы принимаем предвыборную программу «Путь перемен: Достойная жизнь каждому!» до 2025 года.
Это детально просчитанный, реалистичный документ.
Несмотря на сложности в экономике, Nur Otan вместе с Правительством планирует мобилизовать на реализацию Программы в течение следующей пятилетки 21 триллион тенге.
Программа предлагает эффективный комплекс конкретных мер, направленных на социальный прогресс страны и повышение благосостояния народа.
Партией были учтены предложения и наказы, поступившие от общественности.
Без преувеличения можно сказать, что нашу Программу готовила вся страна.
Құрметті партияластар, жолдастар!
Біздің бағдарламамызда негізгі төрт басымдық бар.
БІРІНШІ – Әр азаматқа өз әлеуетін жүзеге асыру үшін тең мүмкіндік беру.
Біз әлеуметтік-экономикалық саясатта нарық тәсілдерін басшылыққа аламыз.
Қаржыны және жәрдемақыны негізсіз оңды-солды таратуды доғару қажет.
Мемлекет атаулы әлеуметтік көмекті шын мәнінде мұқтаж адамдарға беру керек.
Ең бастысы – әлеуметтік әділдік.
Сол себепті мұқтаж жандарға қамқорлық жасауға баса мән береміз.
Әлеуметтік саясатты жүргізгенде қиындыққа тап болған азаматтарға атаулы көмек көрсету шаралары күшейтілЕді.
Алдағы бес жыл ішінде әлеуметтік төлемдерді жыл сайын индекстеу үшін 3 триллион теңгеден астам қаражат бөлінеді.
Ортақ зейнетақы мөлшері де жыл сайын индекстелетін болады.
Бұл ретте, біз мұны инфляция деңгейіне 2 пайыз қосып жүзеге асыруды ұсынып отырмыз.
Тұрақты күтімге мұқтаж және жеке көмекші қызметін пайдаланбайтын бірінші топтағы мүмкіндігі шектеулі азаматтардың барлығына қосымша әлеуметтік қолдау көрсетіледі.
Осыған орай берілетін арнаулы жәрдемақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 1,4 есе көбейтілген мөлшеріне тең болады.
Алдағы бес жыл ішінде біз ерекше күтімді қажет ететін адамдарды арнаулы техникалық құралдармен қамтамасыз етеміз.
Сондай-ақ, оларға толықтай оңалту-сауықтыру қызметтері ұсынылады.
Бірақ, ең бастысы, әр адамға табыс табу мүмкіндігін беру керек.
Бұл ретте, біз нақты шаралар қабылдаймыз.
Соның нәтижесінде, 2025 жылға қарай мүмкіндігі шектеулі азаматтарды жұмыспен қамту көрсеткіші 30 пайызға жетеді.
Осындай жандардың кәсіби қызметпен айналысуымен бірге, білім алуына да жағдай жасау маңызды.
Бес жыл ішінде колледждер мен жоғары оқу орындары инклюзивті білім беру жүйесімен толық қамтылады.
Сонымен қатар, мектепке дейінгі барлық мекемелер мен мектептерде бұл көрсеткішті кезең-кезеңмен 70 пайызға дейін жеткіземіз.
Біз тек әлеуметтік көмекке мұқтаж жандарға ғана емес, халықтың өзге де топтарына қолдау көрсетеміз.
Партиялық тізімдегі 20 пайыздық квота жас көшбасшыларды қолдаудың нақты тетігіне айналды.
Nur Otan-ның қатарына білімді, қайсар және жігерлі жастар қосылды.
Әйелдердің қоғамдық-саяси өмірдегі, экономиканың барлық секторындағы рөлін күшейту – әлемдік үрдіс.
Қазіргі уақытта партиялық тізімнің 30 пайызы әйелдерден құралған.
Бұл – әйелдер қауымы үшін мемлекет басқару ісіне атсалысуға жол ашатын нақты әлеуметтік мүмкіндік.
Партияның белсенді қатысуымен Әлеуметтік кодекс әзірленеді. Бұл мазмұны жағынан мүлде жаңа құжат болмақ. Кодексте қоғам мен мемлекет арасындағы өзара келісім орнатудың тың тәсілдері көрсетілетін болады.
ВТОРОЙ ПРИОРИТЕТ – формирование здоровой, интеллектуальной нации.
С учетом новых глобальных вызовов будут увеличены расходы на образование, науку, здравоохранение, культуру и спорт.
Это стратегические инвестиции в человеческий капитал, в будущее нашей страны.
Объем финансирования здравоохранения составит не менее 5% от ВВП.
Нужно быть готовыми к возможным новым эпидемиям.
Будет завершено создание Единой национальной системы, включающей цифровизацию, телемедицину, инфраструктуру биологической безопасности.
В городах Нур-Султан и Алматы будут возведены две научно-инновационные многопрофильные клиники.
Для развития региональной медицины во всех областях страны мы построим 20 современных медицинских центров.
Обеспечим всем необходимым оборудованием районные больницы и родильные дома, сельские лечебные учреждения.
Заработная плата врачей к 2023 году вырастет в 2,5 раза.
Главная цель – увеличить среднюю продолжительность жизни казахстанцев до 75 лет.
Важное значение имеет продвижение здорового образа жизни и развитие массового спорта.
Поэтому детско-юношеские клубы нужно открыть не только в малых и средних городах, но и во всех опорных селах.
Следует также повысить заработную плату тренеров-преподавателей. В каждом сельском округе ввести должность инструктора по спорту.
Құрметті съезге қатысушылар!
Еліміз бәсекеге қабілетті болу үшін білім және мәдениет саласын өркендетуге, жастарды қолдауға баса мән беруіміз керек.
Бүкіл Қазақстан бойынша 800 жаңа мектеп салынады.
Соның арқасында біз апатты және үш ауысыммен оқытатын мектептердің мәселесін толық шешеміз.
Барлық мектептер интернетпен, компьютермен және пәндік кабинеттермен қамтамасыз етіледі.
Ауыл мектептерінің дамуына ерекше көңіл бөлінеді.
Шағын қалалар мен аудан орталықтарында, ауылдық жерлерде орналасқан 5 мыңнан астам мектеп жаңғыртылуы керек.
Педагог мамандарға сұранысты арттырып, білім сапасын жақсарту мақсатында олардың жалақысы 2 есе көбейеді.
Жаһандық білім және инновациялық жүйеге енген заманауи зерттеу университеттері білім экономикасының негізін құрауға тиіс.
Назарбаев Университетінің тәжірибесі бойынша тағы да кем дегенде 2 озық өңірлік жоғары оқу орны ашылады.
2025 жылға қарай жоғары білім алу үшін бөлінетін гранттың саны 50 пайызға артады.
Бұл – 75 мың жас азаматымыз жоғары білімді тегін алады деген сөз.
Біз студенттерге материалдық қолдау көрсету ісін жалғастыра береміз.
Студенттердің стипендиясы 2 есеге, магистранттар мен докторанттардың стипендиясы 1,5 есеге көбейеді.
2025 жылға қарай колледждер мен университеттер жатақханаларындағы орындар саны кем дегенде 50 мыңға артады.
«Алғашқы жұмыс орны» жобасы іске қосылады.
Бұл жоба жылына 5 мың адамды қамтитын болады.
Бизнес саласындағы келешегі зор идеяларды жүзеге асыру үшін жас кәсіпкерлерге жыл сайын 10 мың грант ұсынылады.
Жұмыс істеп жүрген жастарға жылына 3 мың жалдамалы пәтер беріледі.
Біз жастар ұйымдары мен Еріктілер қозғалысының жобаларын қаржыландыру көлемін 1,5 есеге арттыруға әзірміз.
Осындай қолдау шаралары оқымайтын және жұмыс істемейтін жастардың санын 2025 жылға қарай 100 мың адамға азайтуға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, балаларға қосымша білім беру, бос уақытты тиімді пайдалану, шығармашылық қабілетті дамыту мәселелері шешімін табады.
Барлық мектептерде спортпен және шығармашылықпен айналысуға жағдай жасалады.
3 пен 6 жас аралығындағы балалар мектепке дейінгі біліммен толық қамтылуға тиіс.
Осы ретте, тұрғылықты жеріне қарамастан баланың бәріне бірдей көңіл бөлінеді.
Біз «Рухани жаңғыру» бағдарламасын белсенді түрде жүзеге асыра береміз.
Бұл аса маңызды құжат ұрпақтың санасын серпілтіп, ұлттың жаңа болмысын қалыптастыруға арқау болады.
Бұдан бөлек, мемлекеттік тілдің қолданылу аясын одан әрі кеңейтуге күш жұмылдырамыз.
Ана тілімізді ардақтамасақ – елдігімізге сын.
Кез-келген шаруашылық қызметімен айналысқан жағдайда табиғатты сақтау және оны қорғау міндеті басты қағидаттың біріне айналады. Жаңа Экологиялық кодекс және «Жасыл өсім» тұжырымдамасы қабылданады.
Біз прагматизм құндылықтарын, үнемділік, қанағатшылдық және ұстамдылық мәдениетін орнықтыруымыз керек.
ТРЕТИЙ ПРИОРИТЕТ – устойчивое развитие экономики и регионов.
Очевидно, что мировая экономика погружается в длительную депрессию.
Хотя Казахстан также будет находиться под большим давлением, тем не менее, кризис – это возможность провести системные реформы для построения новой экономической модели.
Вся мировая экономическая наука и здравомыслящие политики приходят к выводу, что в условиях глобального кризиса, по сути, не имеющего прецедентов в истории человечества, роль государства в управлении экономическими процессами объективно возрастает.
Или, во всяком случае, так должно происходить.
Главная задача правительств – обеспечить достойное качество жизни граждан своих государств.
Наше Правительство стремится достичь этой фундаментальной цели.
Фокус усилий будет направлен на достижение роста экономики в основном за счет:
– жесткой, но сбалансированной макроэкономической политики;
– поддержки частного сектора;
– выполнения социальных обязательств перед гражданами.
Такая стратегия предполагает строгий контроль за расходами бюджета, отмену неэффективных льгот и субсидий, сохранение низкой инфляции и свободного курса тенге.
В фискальной сфере будут оптимизированы бюджетные расходы, сокращен ненефтяной дефицит, обеспечено справедливое распределение национального богатства.
Денежно-кредитная политика будет осуществляться, исходя из общенациональных социально-экономических приоритетов.
В результате ненефтяной дефицит бюджета к 2025 году, по расчетам Правительства, составит 6%, а общий дефицит – не более 3%.
В течение трех лет инфляция будет снижена до 4%, возможно, даже ниже этого показателя.
Активная индустриализация приведет к увеличению объема производства в обрабатывающей промышленности в 1,5 раза.
Следует по-настоящему сделать приоритетными новые для нас направления – IT-сферу и туризм. Вместе они дадут нам около 300 тысяч новых рабочих мест.
Инвестиции в сферу обработки и хранения данных увеличатся в 6 раз.
Мы также будем активно продвигать казахстанский экспорт.
Наша задача – увеличить объем несырьевого экспорта в 2 раза, до 40 миллиардов долларов в год.
Огромный потенциал имеет аграрный сектор. Нужно двигаться к новой модели развития отрасли.
Все инструменты финансовой и нефинансовой поддержки важно направить на решение стратегических задач и полностью оцифровать.
Будут созданы 7 крупных экосистем по производству и переработке сельхозпродукции с вовлечением 350 тысяч фермерских и домашних хозяйств. Это новые рабочие места и стабильный доход для сельчан.
Следует принять меры по освоению более 600 тысяч гектаров новых орошаемых земель.
К 2025 году объем валовой продукции сельского хозяйства увеличится на треть, а объем экспорта – в 2 раза.
В рамках поддержки предпринимательства особое внимание будет уделено развитию конкуренции, укреплению верховенства закона и модернизации судебной системы.
Это базовые элементы, без которых построение эффективной рыночной экономики невозможно.
Казахстан должен войти в группу наиболее развитых стран, где созданы благоприятные условия ведения бизнеса. Любое незаконное воспрепятствование бизнесу будет рассматриваться как тяжкое преступление.
Планируем также довести объем прямых иностранных инвестиций до 30 миллиардов долларов в год.
Будет оказана всемерная поддержка малому и среднему бизнесу. К 2025 году МСБ обеспечит работой 4 миллиона казахстанцев, создавая 35% ВВП.
50 тысяч наших граждан, в первую очередь, на селе, получат микрокредиты для открытия собственного бизнеса.
Реализация запланированного экономического курса позволит обеспечить к 2025 году ежегодные темпы роста на уровне более 5%.
Өңірлердегі тұрмыс сапасын жақсарту басты назарымызда болады.
Жаңа өңірлік стандарттарға сәйкес 3,5 мыңнан астам ауыл жаңғыртылатын болады.
Барлық қалалар мен ауылдар сумен қамтамасыз етіледі.
246 ірі елді мекенге газ тартылады.
Мұндай елді мекендерде 900 мың адам тұрады.
Олардың 350 мыңнан астамы – Нұр-Сұлтан, Қарағанды, Жезқазған және Теміртау қалаларының тұрғындары.
53 тазалау қондырғысын орнату және жаңғырту арқылы еліміздің барлық өңіріндегі ағын суды тазартуға мүмкіндік туады.
Бұл – осы саладағы түйткілді мәселенің ұтымды шешімі болмақ.
Жол құрылысы қолға алынады. Әр ауылға дейінгі барлық жолдар, яғни 27 мың шақырым жол жөндеуден өткізіледі.
Облыс орталықтары мен республикалық маңызы бар қалалар жылдамдығы жоғары 5G интернетімен қамтамасыз етіледі.
Сонымен қатар, ауылдардың 99 пайызы осындай мүмкіндікке ие болады.
Ауылдық жерлерге қажет мамандарды, дәрігерлерді, мұғалімдерді тартуға назар аударылады.
Оларға үй салу үшін жылына 22 мың жер телімі бөлінеді.
Облыс орталықтарында және шағын қалаларда жылына 25 мың жер телімі беріледі.
Жалпы алғанда, алдағы бес жылда шамамен бір миллион отбасы үшін 100 миллион шаршы метрден астам тұрғын үй салынады.
Соның ішінде 300 мыңға жуық пәтерді әлеуметтік тұрғын үй ретінде жеңілдікпен пайдалануға болады.
Шөл дала мәселесін, Семей ядролық полигоны, «Байқоңыр» космодромы төңірегіндегі экологиялық түйткілдерді шешу жұмыстары жалғасын табады.
Аралдың солтүстік бөлігін қалпына келтіру және Жайық өзені алабының экологиялық жүйесін сауықтыру жөнінде шаралар қабылданады.
ЧЕТВЕРТЫЙ ПРИОРИТЕТ – подотчетное, «слышащее» государство и ответственные граждане.
Поступательное и стабильное развитие страны невозможно без взаимодействия государства и общества на принципах взаимного доверия и ответственности.
В сложное для страны время партия станет еще ближе к народу.
Наша задача – добиться единства действий и единодушия с гражданами в их справедливом, законном желании обеспечить достойную жизнь себе и своим потомкам.
Таким образом, вновь подчеркну – главным ориентиром в нашей работе являются чаяния и проблемы людей. Государство обязано слышать глас и мнение народа. Подотчетное Парламенту и народу Правительство будет работать именно в этом направлении.
Для этого мы, однопартийцы, должны хорошо знать все волнующие наше общество вопросы, находить их быстрое и эффективное решение. Коэффициент полезного действия работы партии будет зависеть от практических решений, улучшающих жизнь наших граждан.
Не пустые слова и обещания, а реальные дела являются лучшим аргументом в борьбе за народное доверие и политическое лидерство.
Поэтому партия вплотную займется модернизацией системы государственного управления. Это задача стратегического характера.
Наш ключевой приоритет – борьба с коррупцией. Это не кампанейщина, а серьезная, последовательная работа.
Деятельность госорганов должна быть прозрачной и находиться под постоянным контролем общественности.
Всемерная поддержка волонтерства и неправительственного сектора – залог устойчивого развития страны.
Общество, гражданский сектор должны стать полноценным участником процесса принятия решений по всем важнейшим вопросам деятельности государства.
Кроме того, партия будет активно продвигать Концепцию развития местного самоуправления.
Она включает в себя выборность сельских акимов, бюджет «народного участия», гражданский контроль за местными органами власти.
На этом, разумеется, реформа местного самоуправления не остановится, по мере достижения полезных результатов партия займется дальнейшим продвижением полезных преобразований в этой сфере.
Дорогие однопартийцы!
Многие важные инициативы и запланированные партией преобразования были отражены в программных выступлениях Елбасы и моих Посланиях народу Казахстана.
Сохраняя преемственность стратегии Первого Президента Казахстана, основателя нашей партии, мы твердо намерены воплотить в жизнь все планы, нацеленные на улучшение жизни народа и усиление потенциала государства.
Следует иметь в виду, что преемственность политики – это ответственность, организованность, труд. Безответственные политики- краснобаи легко отказываются от положительного наследия, рискуя при этом безопасностью своих государств.
А как нам известно из новейшей истории, начиная от Брестского мира и заканчивая последними событиями в Закавказье, политические катаклизмы и конфликты чреваты даже территориальными потерями.
Партия Nur Otan – это партия конкретных дел, основанных на здравом смысле. На нас лежит огромная ответственность за безопасное будущее Казахстана. Судьба нашей Родины в руках истинных патриотов, являющихся активными членами партии и поддерживающих ее стратегию.
Новые глобальные вызовы и угрозы, стоящие перед нашей страной, требуют мобилизации всех ресурсов и сил.
Для этого нам нужна всеобъемлющая консолидация общества.
Только в единстве и согласии мы сможем достичь всех наших целей.
Поэтому важно последовательно развивать культуру политического диалога в нашей стране.
Nur Otan выступал и будет выступать с повесткой, объединяющей всю нацию.
Партия будет усиленно внедрять принцип верховенства закона. Без надлежащей законности и вытекающего отсюда порядка и гармонии в обществе добиться прогресса невозможно. Это уже аксиома, подтвержденная мировой практикой.
Наша программа сориентирована на построение развитого гражданского общества и экономически самодостаточного государства.
Мы должны всегда помнить, что статус правящей партии заключается не в доступе к властным полномочиям, а в возможности приносить реальную пользу стране и людям.
Члены партии, особенно те, кто занимает высокие посты в системе государственного управления, должны быть примером истинного трудолюбия, политической ответственности, гражданского патриотизма. Нет сомнений, что именно такими наши партийцы будут оставаться и в будущем.
Аса құрметті Нұрсұлтан Әбішұлы!
Құрметті съезге қатысушылар!
Тәуелсіздігіміздің отыз жылдығы Мәжіліс және мәслихат депутаттарының сайлауымен басталмақ.
Мұның символдық мәні зор.
Бұл дода барлық мерейтойлық іс-шараларға идеологиялық және мазмұндық тұрғыдан тың серпін беретіні анық.
Алдағы сайлау қоғамның біртұтастығын және береке-бірлігімізді бекемдей түседі деп сенемін.
Бұл науқанның ашық, әділ әрі заңды өтуі үшін барлық жағдайды жасаймыз.
Мен, Мемлекет басшысы ретінде, мұны жіті қадағалаймын.
Осыған орай Орталық сайлау комиссиясына және Бас прокуратураға нақты тапсырма бердім.
Барша сайлаушыларды азаматтық белсенділік танытып, сайлауға қатысуға шақырамын.
Еліміздің игілігі және мемлекетіміздің мүддесі жолында табысқа бірге жете берейік!
Отанымыз мәңгі жасасын!
Халқымыз әрқашанда аман болсын!
