Президент Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары Дәурен Абаев коронавирусқа қатысты көптеген сұрақ түсіп жатқанын айтып, сол сұрақтарға Facebook парақшасында жауап берді.
«Бүгінгі таңда мемлекеттік басқарудың барлық деңгейінде қауіптің ауқымы елеусіз қалғаны туралы нақты түсінік және жауапкершілікті толық түсіну жағы бар. Мұның бәрінен, әрине, қажетті қорытынды жасалады. Қорытынды туралы айтқан кезде мен әкімдер мен министрлер деңгейіндегі адамдарды отставкаға кетіру туралы айтып отырған жоқпын. Әңгіменің өзегі басқада: мемлекеттік басқаруды жүйелі түрде қайта құру туралы айтып отырмыз. Президент бұл мәселені қазір мұқият зерттеп жатыр. Мемлекеттік аппаратқа әдеттен тыс функциялардан арылып, оларды жеке меншікке, азаматтық қоғамға беру керек. Мемлекеттік қызмет үздік білімі мен тәжірибесі бар мықты мамандар үшін тартымды болуы керек», - дейді Дәурен Абаев.
Оның хабарлауынша жеке құқықтық аспектілерді де өзгерту керек. Мәселен Төтенше жағдай кезінде әкімдіктер сатып алудың формальды ұзақ процесі салдарынан дәрі-дәрмекті алуда уақытты жоғалтып алған.
«Осы үшін оларға шексіз ұрса беруге болады. Алайда күні ертең олар тексеруші органдарға бұл сыбайлас жемқорлықтың схемасы емес, жай ғана адам өмірін құтқарудың амалдары екенін дәлелдеуіне тура келер еді», - дейді ол.
Дәурен Абаевтың айтуынша дайындық жұмыстары жүргізілген. Дәрі-дәрмекті, өкпені жасанды желдету аппараттарын сатып алу жұмыстары жүргізіліп, тестілеумен қамту деңгейі, отандық фармацевтикалық кәсіпорындардың қуаттылығы ұлғайтылған.
«Бірақ бұл жеткіліксіз екені белгілі болды. Науқастар санының өсу қарқынына біздің денсаулық сақтау жүйесі қауқарсыз болып шықты. Дамыған және дамушы елдердің барлығы дерлік осы індетке тап болды. Жылдан жылға, айдан айға дейін медицинаның күші шамамен науқас саны біркелкі жүйеге бағытталған. Кенет бірнеше айдың ішінде ғана көмекке жүгінетін адамдар саны екі немесе 3 есе емес, бірнеше рет өседі. Әлбетте мұндайға қарсы тұру қиын», - дейді Дәурен Абаев.
Президент Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары сондай-ақ статистика бойынша проблема болғанын жасырмады. Мұндағы басты себеп – мемлекеттік аппараттың жұмыс бөлігі болған формализм.
«Шынында да, пневмониямен ауыратын науқастарда коронавирус бойынша ПТР-тест сынағы теріс болды. Осының негізінде олар статистикаға енгізілмеді. Немесе тағы бір мысал - симптомы бар және жоқ деп бөлу. Тағы да, бұл денсаулық сақтау жүйесіне түсетін ауыртпалықты есептеу үшін жасалды. Бірақ соңында бұл шешім адамдарды шатастыра бастады. Мемлекет басшысы бұл жағдайға араласып, статистиканы біріктіруді тапсыруына тура келді», - дейді ол.
Дәурен Абаев елорда күніне орай атылған отшашуға қатысты пікір білдірді.
«Күрделі жағдайда адамдардың рухын көтергілері келген. Алайда бұл – дәрі-дәрмек аурудан ауыр болып кеткен жағдаймен пара-пара болып қалды», - дейді Абаев.
Президент Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасарының жарияланымында азаматтардың қайырымдылығы туралы да сөз қозғалған екен.
«Қазір көптеген адам, еріктілер, меценаттар, еріктілер ауруханаларға ақша, дәрі-дәрмек пен құрал-жабдықтарды жинау үшін түрлі акцияларды жүргізіп жатыр. Бұл - қоғамдық тұрғыда жұмылу. Еріктілер бүкіл әлем бойынша бірігіп, ауруханаларға, науқастарға, осал адамдарға көмек көрсетуде. Біз, әрине, кез-келген еріктіге, әрбір кәсіпкер мен меценатқа, шетте қалмаған әрбір қамқор азаматқа шын жүректен ризамыз. Бұл өте мейірімді адамдар. Маған сеніңіз, олар бұны билікті сөгу үшін жасамайды. Мұнымен мониторда не болып жатқанын бақылап отырған желі жауынгерлері айналысуда», - дейді Дәурен Абаев.
Мемлекет үйінде отыруы үшін адамдарды қалай мәжбүрлей алады? Айыппұл мен қорқытудан басқа тағы қандай механизмдер бар?
«Менің ойымша, қорқыныш - тиімді мотиватор емес. Қалай болғанда да, оның ықпалы ұзаққа бармайды. Мұнда мәселе санаға, тәртіпке, басқа үшін жауапкершілікте болуға, бәлкім бұл ішінара білім мен мәдениетке қатысты. Көптеген азамат іс жүзінде қажетті талаптарды орындайды, маска киеді, қашықтық пен гигиена нормаларын сақтайды. Егер бұлай болмаса, инфекция әлдеқайда көп тарайтын еді. Мұның бәрі өте қиын. Біздің елдің жартысы ұйықтап, қалғанының мейрамханаға, клубқа барып, караокеде демалуынан бәрін көруге болар ма екен. Емес. Сіз қалай да өмір сүруіңіз керек. Дүкенге барыңыз, жұмысқа барыңыз. Көптеген адамдар осындай-ақ жолмен вирус жұқтырады. Мен қазақстандықтардың жағдайға деген түсіністігін бұқаралық түрде жоққа шығармас едім», - дейді Дәурен Абаев.
Жазбасының соңында ол Президенттің аппаратқа батылдық пен креативтілік жетіспейтінін атап өткенін еске салды.
«Шынында да, қазір болып жатқан жағдай - Денсаулық сақтау министрлігінің мәселесі ғана емес. Бақылаудың барлық тұтқаларында, соның ішінде идеологиялық құралдарда да мін бары белгілі болды. Көптеген адамдардың нормалар мен ережелерді сақтамауы, вирустың чипі мен тікұшақтан улы зат шашу сияқты ойсыз әңгімелерге сенуі - бұл қоғамдық сананың мәселелері. Біз Президенттің айтқан сөздерінен қорытынды шығардық. Бүгін бізге ақыл-ой идеологиясы қажет. Елестермен қоштасып, нақты жағдайды біздің идеологтармен үйлестіретін уақыт жетті. Мемлекеттік аппараттың күшпен барлығын Отанды сүйіспеншілікке, бірлік пен ынтымақтастыққа шақыратындай болмауы керек. Біздің азаматтарымыздың шынайы патриотизмі - бұл ең үздік идеология», - деп түйді Дәурен Абаев.
Дереккөз: "ҚазАқпарат"
